Het zijn vooral de leidinggevenden die de strategie en het beleid van de instelling waar zij werken handen en voeten moeten geven. Zij zijn het die medewerkers moeten motiveren en coachen om werkwijzen en p- cedures voortdurend aan te passen aan de eisen van de omgeving. Zij moeten (laten) inspelen op nieuwe technologieën en de vraag naar zorg (wachtlijsten!) managen. Zij moeten een wakend oog hebben voor een te hoog ziekteverzuim, voor te veel personeelsverloop, voor toenemende arbeidsbelasting, voor slechte arbeidsomstandigheden, over de groei- de externe contacten in de zorgketens, voor weer een nieuwe methode om de kwaliteit van zorg te ‘‘monitoren’’, voor functionerings- en beo- delingsgesprekken, voor contacten met niet goed functionerende ond- steunende diensten, voor een sluitend budget, voor . te veel om op te noemen. Dit boek kiest stelling in het vraagstuk of de leidinggevende in de zorg in de eerste plaats zorgverlener is of toch vooral manager. De keuze valt op de rol van manager, waarbij een achtergrond in de zorg een ervaring is die tot aanbeveling strekt. Dit boek poogt een bijdrage te leveren aan de opleiding en ontwikkeling van deze mensen, die het in de praktijk zwaar zullen krijgen. Deze vierde, volledig herziene druk is aangepast aan de laatste ontwikkelingen in de zorgsector, voor zover deze een directe invloed hebben op het functioneren van het middenkader in zorginst- lingen. Ook de vele reacties van gebruikers van het boek hebben geleid tot belangrijke verbeteringen.